1-سازرو در محيط مرطوب قرار ندهيد(مثل کولر).2.ساز را در مجاورت نور خورشيد و حرارت نگذاريد.3.تا جايي که امکان دارد ساز را در جعبه يا کاور بگذاريد.4.ساز را آويزان کنيد و از خوابانيدن آن روي زمين خود داري نمائيد.(اگر ساز آويزان باشد گرانيگاهش بر زمين عمود خواهد بود و نيروي جاذبه ي زمين اثري بر روي دسته ي ساز نميگذارد)
5-کوک ساز در حتما مطابق نت سي بمل دياپازون کوک نمائيد تا به دسته ي ساز فشاري وارد نشود. (سيم اول سه تار نيم پرده پائينتر از دياپازون يعني سي بمل کوک ميشود ولي در اجرا و نت نويسي نت دو خوانده و اجرا ميشود)
6-اگر قرار است دستگاه خاصي را اجرا کنيد از يک ماه قبل کوک ساز را روي همان دستگاه قرار داده و تغيير ندهيد0(حاصل اين کار اين است که ساز به آن کوک مورد نظر عادت کرده هم لحن بهتري ميدهد هم موقع اجرا از کوک خارج نميشود)در جعبه ي ساز نم گير بگذاريد.
8-با دست کثيف مخصوصا چرب ساز نزنيد.(پرده هاي ساز از بين ميروند)
9-اگر از ساز مدتي استفاده نکنيد صداي آن ميخوابد پس حتما چند وقت يک بار با ساز بنوازيد.
راهنماي مناسب براي خريد ستارخصوصيات سه تار
1) به نسبت ديگر سازها ، داراي حجم صوتي کم ، ولي در عين حال لطيف ، نافذ ، ظريف و دلنشين ميباشد.
2) بين سازهاي مضرابي در موسيقي رديف ، تنها سازي است که مضراب مجزا نداشته و با ناخن سبابه نواخته مي شود در نتيجه احساس مخصوصي به نوازنده دست داده و صميميت بيشتري بين او و سازش بر قرار خواهد شد.
3) کوچکي جثه ، وزن کم و بغل گرفتن ساز هنگام نواختن ، در برقراري ارتباط معنوي بين ساز و نوازنده بسيار موثر است .
4) کمي حجم صوت اين ساز عاملي شده تا کمتر چهره ي عمومي پيدا کند و از طرفي موقعيت خاص خود را در خلوت نوازنده و شنونده تحکيم بخشد.
5) چون مضراب سه تار در حالت معمولي به چند سيم برخورد مي کند ، امکان ايجاد کوک هاي متنوع و چند صدا بر روي اين ساز وجود دارد ( نظير شيوه هاي نويني که استاد احمد عبادي در کوک سه تار ايجاد نمود و مشتمل بر هفتاد کوک مي باشد).
6) به علت محدوديت تعداد سيم ، عدم وجود عوامل تغيير دهنده صدا ، مثل هم کوکي سيم ها ، نداشتن پوست ( برخلاف ) تار و . صداي اين ساز خالص و نافذ بوده و از طرفي کمتر دچار تغيير کوک در حين نواختن مي شود.
7) از معدود سازهايي است که همنوازي آن ( گروه نوازي سه تار ) از زيبايي خاصي بر خور دار است.
نمونه مضراب سه تار
کاسه : جعبه صوتي سه تار مي باشد که از جنس چوب توت ميباشد.
دسته : پرده هاي ساز روي آن بسته مي شوند ، جنس آن از چوب گردو ميباشد.
صفحه: چوب توت نازک که روي کاسه را پوشانده است و خرک روي آن قرار دارد.(مهم ترين عامل خوش صدايي در سه تار صفحه آن است.)
سوراخهاي روي صفحه: اين سوراخها براي تنظيم صداي ساز ايجاد مي شوند.
سر دسته : قسمتي از دسته که گوشي هاي ساز در آن قرار دارند.
گوشي: انتهاي سيم به آن بسته مي شود و با چرخاندن آن ساز کوک مي شود . جنس آن معمولا" از چوب گردو است.
پرده: از جنس روده است که روي دسته بسته مي شود و محل نتها را معين مي کند .
خرک: از چوب سا خته مي شود و سيم ها از روي آن عبور مي کند.
شيطانک : از استخوان ساخته مي شود و سيمها از روي آن عبور مي کنند .
سيم گير :در انتهاي کاسه نصب مي شود و انتهاي سيم ها را نگاه مي دارد . جنس آن از شاخ قوچ ، چوب شمشاد جنگلي يا فوفل است.
سيم : سه تار چهار سيم في دارد که با ضربه ناخن انگشت سبابه به ارتعاش در مي آيند.
شيار کنار دسته : شياري است که در موقع بستن پرده ها از آن استفاده مي شود.?
راهنماي مناسب براي خريد ستارسه تار امروزي به رغم نامي که از گذشته برايش به يادگار باقي مانده داراي چهار سيم است. که در قديم سه سيم (تار) داشته، بروايتي مشتاق عليشاه کرماني (شهادت 1306 ه.ق) عارفي که با سه تار و موسيقي آشنايي داشته سيم ديگري بين سيم دوم و سوم اضافه کرده و اينک سه تار در حقيقت چهار سيم يا چهار تار دارد . اين سيم را واخوان و بعضي ها سيم مشتاق مي نامند.نکته قابل توجه در عمل مشتاق عليشاه انتخاب محل قرار دادن سيم چهارم است.آيا مي دانيد چرا مشتاق عليشاه سيم چهارم را افزود ؟ جواب در قسمت مقالات وبسايت.
ابعاد سه تار
با توجه به تنوع الگوه هاي ساخت سه تار ، که از نظر ابعاد صفحه ، دسته ، کاسه و. با هم اختلاف دارند. سه تار هايي با ظاهر متفاوت نيز وجود دارد. به طور متوسط طول سه تار از نوک دسته تا سيم گير حدودا" 86 سانتيمتر ، از شيطانگ تا سيم گير 72 سانتي متر و طول ارتعاش آزاد آن ( از خرک تا شيطانک ) حدودا" 67 سانتي متر مي باشد.
وتر (سيم )سه تار از بالا به پايين بدين ترتيب هستند:
وتر بم (سيم بم) با سيمي قطر تقريبي 25-35 ميکرون از جنس برنج ،وتر مشتاق (سيم واخوان) با سيمي به قطر 18-20 ميکرون از جنس فولاد ، وتر زير ( سيم دوم ) با سيمي به قطر تقريبي 18-20 ميکرون از جنس برنج ، وتر حاد ( سيم اول ) با سيمي به قطر تقريبي 18-20 ميکرون از جنس فولاد.
تنظيم پرده هاي سه تار
همان طور که مي دانيد ،طول سيم از شيطانک تا سيم گير، به نسبت هاي خاصي تقسيم مي شود که اين تقسيمات به کمک پرده هاي ساز و خرک شکل مي گيرد . از اين رو ، بعداز هر بار پرده بندي ( يا بر روي ساز جديد ) بايد موقعيت پرده ها بر روي دسته دقيقا" تعيين شود . مطالب زير در مکان يابي چند پرده ي اصلي شما را ياري مي کند.
از اصول بنيادي نوازندگي سازهاي زهي ، مضرابي موسيقي ايراني ، آن است که هيچ گاه نغمه اي (نتي) به صورت تنها اجرا نمي شود . بلکه هميشه بايک صداي واخوان پشتيباني مي شود. ( واخوان عبارت است از اجراي مداوم يک يا چند صدا در طول اجراي قطعه ) تقريبا" در تمامي سازهاي زهي مضرابي همانند انواع تنبور و دوتار درموسيقي نواحي معاصر ايران در مناطق مختلف خراسان (شمال ،شرق) گلستان (ترکمن) مازندران ، کرمانشاه ، آذربايجان ( شرقي و غربي ) آن است که همواره يکي از سيم ها وظيفه اجراي ملودي و ديگري که معمولا" به فاصله چهارم و يا پنجم نسبت به سيم اول کوک شده نقش واخوان را به عهده دارد . در نوازندگي سه تار معاصر به شيوه قدما نيز مضراب به گونه اي نواخته مي شود که همواره هنگامي که سيمي به ارتعاش در مي آيد سيم بالاي آن به عنوان واخوان به ارتعاش در مي آيد.
( آنچه ديدم از نواي زندگي نا مبتذل ناله ي سيم سه تارم بود و ديوان غزل ) شهريار
قيمت سه تار (مشقي و حرفه اي)
سه تار يکي از ارزانترين سازهايي است که با قيمت هاي مناسب به نسبت شناخت خريدار و سازنده آن از 30 هزار تومان تا 50 ميليون
تومان وجود دارد.اصولا" سازهاي مشقي توسط سازندهاي مختلف و تا قيمت 500 هزار تومان ميباشد.و سازهايي که از لحاظ ساختار و
صنعت داراي صدايي خوب هستند معمولا از 1 ميليون تومان به بالا ميباشد.و اصولا" سازهايي که از 1 ميليون تومان به بالا ارائه مي شود?
راهنماي مناسب براي خريد ستار
1- رنگ چوب سه تار نمي تواند عاملي براي تعيين کيفيت خوب سه تار باشد.
2- سه تار را در محيط مرطوب قرار ندهيد (مثل فضاي آزاد در شهرهاي شمالي يا زير کولر آبي)
3-ساز را در معرض نور مستقيم خورشيد و حرارت نگذاريد زيرا تغيير حالت پيدا مي کند.
4- تا جاي که امکان دارد ساز را در جعبه يا کاور بگذاريد.
5- ساز را آويزان کنيد و از خوابانيدن آن روي زمين خود داري کنيد.(اگر ساز آويزان باشد گرانيگاهش بر زمين عمود خواهد بود و نيروي جاذبه ي زمين اثري بر روي دسته ي ساز نميگذارد)
6- کوک ساز در حتما مطابق نت سي بمل دياپازون کوک نمائيد تا به دسته ي ساز فشاري وارد نشود. (سيم اول سه تار نيم پرده پائينتر از دياپازون يعني سي بمل کوک ميشود ولي در اجرا و نت نويسي نت دو خوانده و اجرا ميشود)
درباره این سایت